Slapend dienstverband

Op 8 november 2019 heeft de Hoge Raad feitelijk een einde gemaakt aan het fenomeen van de slapende dienstverbanden. Wellicht heeft u als werknemer of werkgever in uw organisatie ook een slapend dienstverband. In bepaalde situaties en onder de juiste omstandigheden is de werkgever verplicht om op verzoek van een werknemer het dienstverband te beëindigen. Zo moet de werknemer 24 maanden ziek zijn is en is er geen zicht op herstel binnen 26 weken daarna. Ook is de werkgever dan verplicht om de transitievergoeding te betalen.

Hoe kun je het beste omgaan met een ontslag tijdens ziekte en wat betekent dit voor werkgevers en werknemers ? Onderstaand volgen de nodige tips.

Wat is een Slapend dienstverband

Tot voor kort kon de werkgever ervoor kiezen om een werknemer die twee jaar ziek was geweest in een slapend dienstverband te houden. Hierdoor werd voorkomen dat na 2 jaar loondoorbetaling ook nog de transitievergoeding moest worden betaald. Een werkgever was en is namelijk wettelijk niet verplicht om na 2 jaar ziekte de arbeidsovereenkomst op te zeggen. Dus bestond ook niet de verplichting om de transitievergoeding in een dergelijk geval te betalen. Rechters hebben dit ook lange tijd toegestaan.

De praktijk was dat in Nederland vele duizenden slapende dienstverbanden ontstonden. De overheid vond dat onwenselijk en heeft daarom de Wet compensatie transitievergoeding geïntroduceerd. Hierdoor kunnen werkgevers de transitievergoeding gecompenseerd krijgen, wanneer ze deze betalen aan een werknemer waarvan de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd na twee jaar ziekte.

Maar veel werkgevers waren niet zo happig om hiermee aan de slag te gaan. Dit vooral ook omdat de compensatie pas ruim na 1 april 2020 betaald gaat worden en de transitievergoeding dus voorgefinancierd moet worden. Bovendien stond lange tijd niet vast dat werkgevers verplicht waren om na 2 jaar ziekte het dienstverband te beëindigen. En daarom bleven veel slapende dienstverbanden bestaan.

Ontslag bij ziekte na 2 jaar wanneer werknemer hierom vraagt. 

De Hoge Raad heeft nu op 8 november jl. bepaald dat het in standhouden van een slapend dienstverband, enkel om te voorkomen dat de transitievergoeding moet worden betaald, niet langer is toegestaan. Wanneer een werknemer na twee jaar ziekte zijn werkgever vraagt de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Is deze daar op basis van goed werkgeverschap ook toe verplicht.

Hoe moet je in deze situatie de transitievergoeding berekenen?

In principe dient de transitievergoeding te worden betaald op basis van het bedrag dat verschuldigd is direct na afloop van de periode van twee jaar ziekte. Hier kunt u meer informatie vinden over de transitievergoeding.

Moeten werkgevers altijd ingaan op een verzoek van een werknemer voor het opzeggen van de arbeidsovereenkomst?

Vanaf nu zullen werkgevers serieus moeten ingaan op een verzoek van werknemers die na twee jaar ziekte vragen om ontslag. Als daar niet op wordt ingegaan, kan de werknemer de werkgever voor de rechter dagen met het verzoek de werkgever alsnog te dwingen de arbeidsovereenkomst te beëindigen met betaling van de transitievergoeding.

En wat als er nog reële re-integratiemogelijkheden zijn?

Werkgevers zijn niet verplicht om het dienstverband te beëindigen wanneer daar een belangrijke reden voor bestaat. De Hoge Raad heeft bepaald, dat daarvan onder andere sprake is wanneer er nog reële re-integratiemogelijkheden bestaan. Advies van de Arbodienst is dan zeer gewenst.

Vaststellingsovereenkomst

Werkgevers kunnen de beëindiging van het dienstverband realiseren door het sluiten van een deugdelijke vaststellingsovereenkomst met de werknemer op grond van twee jaar arbeidsongeschiktheid zonder uitzicht op terugkeer. Daarmee wordt het dienstverband beëindigd met wederzijds goedvinden. De transitievergoeding zal dan ook onderdeel van de overeenkomst zijn.

Wat bij problemen door de voorfinanciering?

Dit betekent dus wel dat werkgevers de transitievergoeding nog een behoorlijke periode zullen moeten voorfinancieren. Als de werkgever hierdoor in ernstige financiële problemen terecht komt, kan afgesproken worden dat betaling van de transitievergoeding in termijnen plaatsvindt of dat deze wordt opgeschort tot 1 april 2020. Maar vanaf deze datum is voorfinanciering verplicht en kan een dergelijke afspraak niet meer worden gemaakt.

Win advies in

Ik hoop hiermee al de nodige praktische zaken te hebben verduidelijkt, maar ik kan me voorstellen dat er in individuele gevallen nog wel vragen zijn. Ook omdat er nog wel wat overgangsrecht bij komt kijken vanwege de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans is het in de meeste gevallen verstandig om als werkgever en werknemer advies in te winnen over de afwikkeling en regeling van deze problematiek.

Heeft u vragen over het beëindigen van slapende dienstverbanden of over ontslag tijdens ziekte? Neem dan ook gerust contact met ons op!

Harry Scholtens