Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB)
Per 1 januari 2020 treedt de Wet Arbeidsmarkt in Balans in werking (alleen de Eerste Kamer moet nog akkoord gaan). Mr. Harry Scholtens van Scholtens Advocaten uit Emmeloord informeerde op 4 april jl. zo’n zestig werkgevers over de verwachte gevolgen van deze nieuwe wet. Dit deed hij in duo-presentatie met hoogleraar arbeidsrecht mr. Zef Even, oud-Emmeloorder, zoon van voormalig griffier Jos Even. Mercatus woondiensten was gastheer van deze informatiebijeenkomst. Directeur-bestuurder Ton Beurmanjer praatte de aanwezigen bij over de nieuwste ontwikkelingen in de wereld van de sociale huursector, met name over het inspelen op de participatiesamenleving.
Correctie op WWZ
De Wet Arbeidsmarkt in Balans, zo vertelde Harry Scholtens, moet op de arbeidsmarkt een aantal effecten van de Wet Werk en Zekerheid (2015) ‘corrigeren en herstellen’. De WWZ zou voor een ‘eerlijker arbeidsmarkt’ zorgen met snellere en eenvoudiger ontslagprocedures, onder meer door de introductie van de transitievergoeding. Bovendien zou flex zou minder flex worden en vast meer vast. In de praktijk zijn veel van de wensen van toenmalige minister Asscher, die deze wet in de Tweede Kamer bracht, niet gerealiseerd. Het aantal flexcontracten is aanzienlijk toegenomen, terwijl de kantonrechters zo’n veertig procent van de voorgelegde ontslagzaken afwijzen. Dat was tot 2015 een kleine 10 procent. De animo voor werkgevers om vaste contracten aan te bieden is er daarom niet groter op geworden.
Nieuwe Ketenregeling biedt ook al kansen in 2019
Harry Scholtens attendeerde de werkgevers onder meer op de veranderde ketenregeling in de nieuwe wet. Werkgevers kunnen dit jaar al gebruik kunnen maken van de nieuwe wetgeving die het straks weer mogelijk maakt om gedurende drie jaar drie tijdelijke contracten te sluiten. Onder de huidige wet kan dat slechts voor een periode van twee jaar. Als men voor 1 januari 2020 nog niet over de huidige periode van twee jaar heen is en nog in het eerste of tweede contract zit, dan kan men bij een nieuw te sluiten tweede of derde contract dit jaar al gebruik worden gemaakt maken van de nieuwe driejaarstermijn. Als bijvoorbeeld het tweede contract afloopt op 1 oktober van dit jaar en men dan in totaal op anderhalf jaar zit, dan is het mogelijk om het derde contract voor nog weer eens anderhalf jaar te sluiten.
Aanpassingen transitievergoeding en ontslaggronden
De transitievergoeding gaat ook op de schop. Met ingang van 1 januari krijgt de werknemer al na zijn eerste werkdag recht op deze ‘ontslagvergoeding’. Dit is nu pas na twee jaar. De hoogte van de vergoeding gaat wel omlaag. Zef Even verwacht wel meer ruimte voor onderhandelingen, mede vanwege invoering van de nieuwe combinatie-ontslaggrond, de i-grond. Nu kan er alleen een ontbinding door de rechter plaatsvinden bij een voldragen ontslaggrond, straks kan er ook worden ontbonden bij een combinatie van ontslaggronden die wellicht ieder voor zich niet voldragen zijn, maar in combinatie wel voldoende zijn voor ontbinding. In dat geval kan de rechter dan wel overigens een aanvullende transitievergoeding toekennen.
Payroll niet meer erg aantrekkelijk
Het werken met payrollwerknemers wordt in de nieuwe wet complexer, waardoor een verschuiving wordt verwacht richting het uitzendwerk. Voor oproepkrachten geldt straks na een jaar een vastklikregeling die ook nog wel wat voeten in de aarde heeft.
Eerste oordeel over de WAB
Zorgt de nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans voor meer helderheid, snellere procedures, minder flex, meer vast? Hoogleraar Even heeft zijn twijfels. ,,Ik kan me een bijeenkomst herinneren over de WWZ, waarin werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes sprak voor een zaal met arbeidsrechtadvocaten. Jullie moeten je laten omscholen, zei hij. De nieuwe wet is zó helder, dat er voor jullie geen werk meer is. Ik heb ook nu weer twijfels. Wel is er door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een commissie ingesteld die, als aanvulling op de nieuwe wet, gaat studeren op een evenwichtige wetgeving voor álle werkenden in Nederland, inclusief de ZZP’ers.’’
Ontwikkelingen Mercatus
Directeur-bestuurder Ton Beurmanjer van Mercatus Woondiensten hield ter inleiding een indrukwekkend verhaal over de veranderende wereld van de sociale huursector. Veranderingen die het gevolg zijn van de participatiesamenleving, die vooral door huurders worden gevoeld. Beurmanjer gaf een paar cijfers. De huurders van Mercatus hebben een gemiddeld jaarinkomen tussen de tien en twintigduizend euro. Het overgrote deel van de huurders vormt een één- of tweepersoonshuishouden. Er zijn nauwelijks nog gezinnen die in huurwoningen wonen. In toenemende mate worden de medewerkers van Mercatus geconfronteerd met zaken als schulden, verslaving, vergrijzing, laaggeletterdheid, dementie, vereenzaming, langdurige werkloosheid.
Het gaat bij Mercatus dus om véél meer dan vastgoed. Ton Beurmanjer: ,,Ookonze organisatie heeft een ingrijpende transitie ondergaan. In de participatiesamenleving wordt verwacht dat iedereen zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid neemt. Maar er is een grote groep die dit wel wil, maar niet kan. Onze medewerkers leiden wij nu op om gedragsgericht te werken in plaats van klantgericht. En we intensiveren onze samenwerking met vele maatschappelijke organisaties.’’
