Huwelijkse voorwaarden en bijhouden van administratie
Als (toekomstige) ondernemers trouwen wordt vaak gekozen voor een huwelijk onder het sluiten van huwelijkse voorwaarden. Daarbij wordt bij het eerste gesprek met de notaris vaak als belangrijkste reden genoemd dat privévermogen (vooral de eigen woning) dan op naam van de partner van de ondernemer kan worden gezet zodat deze daar met de kinderen kan blijven wonen als het zakelijk niet goed gaat. Dus het veilig stellen van privébelangen staat veelal voorop.
De praktijk leert dat diezelfde huwelijkse voorwaarden ertoe kunnen leiden dat, als de onderneming groeit en daarin vermogen wordt opgebouwd, die vermogenstoename niet met de partner gedeeld hoeft te worden. Alle winsten worden in de onderneming gestopt, en uitsluitend de ondernemer wordt rijker en niet diens partner.
Samen iets opbouwen
Voorafgaand aan een huwelijk bestaat vaak het inzicht dat het redelijk en billijk is dat winsten, die tijdens het huwelijk worden gemaakt, ten goede van beide partners dienen te komen. Men wil samen wat opbouwen. En binnen dat opbouwen is er een taakverdeling waarbij de ene partner ervoor zorgt dat het thuis goed draait zodat de ander meer tijd en energie kan besteden aan de onderneming.
Verrekenbeding en overgespaard inkomen
Het is voor toekomstige huwelijkspartners raadzaam om hier van tevoren bij stil te staan en middels het sluiten van huwelijkse voorwaarden via de notaris te laten vastleggen hoe zij willen omgaan met vermogenstoename tijdens het huwelijk. Daartoe wordt dan gebruikelijk een “verrekenbeding” in de huwelijkse voorwaarden opgenomen. Veelal houdt dat in dat jaarlijks inzichtelijk wordt gemaakt welk deel van het inkomen door het gezin niet besteed behoefde te worden aan de gezamenlijke kosten, en dat dit “overgespaarde inkomen”, al dan niet volgens een bepaalde verdeelsleutel, tussen de partners wordt verdeeld. Verdeling vindt veelal slechts op papier plaats, zodat inzichtelijk is waarop ieder van de partners in hun onderlinge verhouding recht heeft.
Jaarlijks vastleggen
Een goed moment om deze onderlinge vordering vast te leggen, is bij gelegenheid van het opstellen van de financiële jaarcijfers. De accountant kan daarbij een belangrijke rol spelen. Als zo jaarlijks wordt bijgehouden welk deel van het vermogen ieder toekomt, geeft dat bovendien een stuk bewustwording.
Als het na een lang huwelijk onverhoopt tot een echtscheiding komt, kan vanaf de laatste vaststelling het laatste stukje worden bijgewerkt en is duidelijk hoe er in financieel opzicht afgewikkeld moet worden. Dat kan een lange en moeizame procedure bij de rechter met een onzekere uitkomst voorkomen.
Huwelijken gesloten na 1 januari 2018: beperkte gemeenschap van goederen
Overigens geldt hetzelfde voor huwelijken die zijn gesloten na 1 januari 2018 en waarbij geen huwelijkse voorwaarden zijn gesloten. Vanaf deze datum geldt de “Wet Beperkte gemeenschap van goederen” en geldt dat beide partners eigenaar blijven van alles wat zij bezaten op het moment van huwelijkssluiting, en wordt ook slechts verdeeld wat tijdens het huwelijk wordt verdiend of gezamenlijk aan eigendom wordt verkregen.
Om uiteindelijk te kunnen bepalen waar ieder recht op heeft, geldt dat inzichtelijk moet blijven wat ieder aan bezittingen en schulden heeft ingebracht in het huwelijk, wat er aan vermogen is opgebouwd, op welke manier dat is opgebouwd (door waardevermeerdering of door inkomen dat niet nodig was voor de gezamenlijke huishouding) en waar ieder recht op heeft. Een goede en doorlopende administratie hiervan is van groot belang. Het is dan ook raadzaam daaraan bij het opstellen van de jaarlijkse financiële rapporten aandacht te besteden, en dit op schrift vast te leggen. Bijkomend voordeel voor mij als familierechtadvocaat en mediator is bovendien dat als goede vastlegging heeft plaatsgevonden je ook met elkaar de boedelscheiding een stuk sneller en zonder al teveel gedoe kunt regelen.
mw. mr. B.M. (Nardie) van Ham
