Gevaarlijk spel op het schoolplein
Een leerkracht van een basisschool krijgt tijdens de pauze een bal keihard tegen haar hoofd en raakt daardoor langdurig arbeidsongeschikt. Er gold een voetbalverbod op dat deel van het schoolplein en de leerkracht vindt dat de school dit verbod niet heeft gehandhaafd. Zij stelt de school aansprakelijk voor haar schade. De school wijst de aansprakelijkheid echter van de hand. Wie heeft gelijk? Die vraag werd kort geleden beantwoord door de Hoge Raad.
Voetbalverbod Tijdens een ochtendpauze had de leerkracht als enige pleinwacht. Zij moest in haar eentje toezicht houden over een groep van ongeveer 120 leerlingen. Een groepje leerlingen was aan het voetballen op een deel van het plein waar dat niet was toegestaan. De leerkracht heeft de leerlingen daarop toen aangesproken. Kort daarna krijgt zij plotseling een voetbal keihard tegen haar hoofd, afkomstig van het niet toegestane voetbalspel. Welke leerling de bal heeft geschopt, is niet komen vast te staan.
Aansprakelijkheid Aan dit voorval houdt de leerkracht ernstig hoofdletsel over. Zij moet zich hierdoor ziek melden en blijft bijna een jaar arbeidsongeschikt. Zij houdt blijvende klachten over aan het ongeval, zoals hoofdpijn, geheugenverlies en gevoeligheid voor licht en geluid.
Zij leidt hierdoor schade en stelt de school daarvoor aansprakelijk. Zij is van mening dat de school het voetvalverbod beter had moeten handhaven. Zo had de school het voetballen op het hele schoolplein moeten verbieden en niet slechts op een gedeelte daarvan. Verder had de school meer pleinwachten moeten laten surveilleren. De school wijst de aansprakelijkheid echter van de hand, waarna de leerkracht de school voor de rechter daagt.
Schending zorgplicht De kantonrechter stelde de leerkracht in het gelijk. Daarbij zocht de kantonrechter aansluiting bij de norm die geldt voor toezicht bij de kinderopvang: één toezichthouder op maximaal 20 kinderen. Vanuit die benadering had de school volgens de rechter dus voor meer pleinwachten moeten zorgen. Door de gedupeerde leerklacht alleen te laten surveilleren en ook geen andere maatregelen te treffen had de school volgens deze rechter de zorgplicht geschonden. Deze rechter oordeelde dan ook dat de school aansprakelijk is voor de schade.
Geen norm voor toezicht De school was het met deze uitspraak niet eens en ging in hoger beroep bij het Gerechtshof. Het Hof stelt allereerst voorop dat ten tijde van het ongeval er geen normen bestonden over de (on)toelaatbaarheid van het voetbalspel op schoolpleinen. Verder oordeelde het Hof dat de norm voor de kinderopvang niet van toepassing is op basisscholen, zeker niet als het gaat om toezicht tijdens pauzes. Volgens de leerkracht zouden normaal meerdere pleinwachten surveilleren. Het surveilleren met één pleinwacht zou een uitzondering op deze regel zijn. Dit betekent volgens haar dat de school zelf ook als norm had gesteld dat er altijd door meerdere pleinwachten toezicht gehouden moet worden. Het Hof leidt daaruit echter niet af dat de school haar zorgplicht heeft geschonden door de leerkracht alleen toezicht te laten houden.
Bovendien, zo oordeelt het Hof is in het algemeen niet te verwachten dat het geraakt worden door een (geschopte) voetbal tot schade leidt waarvoor de school als werkgever aansprakelijk is. Als een leerkracht al door een voetbal wordt getroffen, zal dat normaal gesproken hoogtuit ergernis wekken en pijnlijk zijn, maar dat daardoor schade wordt geleden ligt volgens het Hof niet voor de hand. Tegen deze achtergrond is het Hof van oordeel dat de school het voetbalverbod niet anders had hoeven handhaven en dat de school ook niet meer pleinwachten had moeten laten surveilleren. Het Hof vindt dat de school haar zorgplicht dan ook niet heeft geschonden en stelt de school in het gelijk.
Oordeel Hoge Raad De leerkracht legt de zaak vervolgens voor aan de Hoge Raad. Die oordeelt als hoogste en laatste gerechtelijke instantie dat het Hof toch een juiste beslissing heeft genomen. Ook volgens de Hoge Raad heeft de school haar zorgplicht niet geschonden. Dit is natuurlijk wel zuur voor de leerkracht die daarmee met haar eigen schade blijft zitten. Hoe begrijpelijk haar standpunt ook was, er zijn situaties waarin je de schade nu eenmaal niet op een ander kunt verhalen. Later is overigens de school verhuisd en toen is wel een voetbalverbod voor het hele schoolplein ingesteld.
