Tarrapercentage bij zaaiuien

Een heftige discussie tussen een uienverkoper en zijn koper over het toegestane tarrapercentage was in 2012 de inzet van een procedure bij de Arbitragecommissie AVZ. De koper was van mening dat het tarrapercentage te hoog lag en vond daarom dat hij de partij uien niet meer hoefde af te nemen. De verkoper vond dat dit echter nog wel meeviel en wilde de afnemer aan het contract houden. Hoe deze zaak afliep, leest u in deze bijdrage.

Contract
De uienverkoper en de koper hadden met elkaar een afnamecontract gesloten. De koper zou voor 1 juni 2011 5 volle vrachtwagens gele uien afnemen van circa 35.000 kg per vrachtwagen. Op voorhand had de koper de uien gezien op het bedrijf van de verkoper in zijn loods. Tussen partijen was een prijs afgesproken van € 25,– per 100 kg. In het contract was verder een clausule opgenomen waarin een korting op de prijs werd bedongen bij bepaalde tarrapercentages. Hoe hoger het percentage, des te hoger lag de korting. Bij 20% tarra had de koper het recht op afkeuring. Voor de overige, niet in het contract genoemde zaken, waren de Algemene voorwaarden Zaaiuien (AVZ) van toepassing verklaard.

Problemen bij levering
Op 26 mei 2011 heeft de koper 2 vrachtwagens uien afgenomen. Echter, vier dagen later ontvangt de verkoper een brief van de koper waarin deze stelt dat hij de afgenomen partijen heeft afgekeurd. De uien zijn namelijk door hem getarreerd op 27,6% en 32,1%. De koper doet daarom een beroep op de 20%-clausule. Hij wenst de overige partijen niet af te nemen en weigert voor de afgenomen partijen te betalen.
De verkoper gaat hier niet mee akkoord. Hij is verbaasd over de afkeuring, omdat uien uit dezelfde box ook aan een collega zijn geleverd en daar was de tarra beduidend lager. De verkoper stelt zich op het standpunt dat de koper te laat heeft geklaagd. Verder bevreemdt het hem dat de partijen zijn afgekeurd, omdat op basis van de AVZ de koper immers direct na ontvangst van de eerste vracht had moeten berichten dat de afname van die vracht zou worden geweigerd. Op basis van de AVZ had de koper verkoper bovendien in de gelegenheid moeten stellen om het tarra percentage teug te brengen tot onder de 20%. De verkoper heeft de koper 14 dagen de tijd gegeven om de resterende uien af te nemen, maar dat deed de koper niet. Daarop heeft de verkoper het contract ontbonden en de koper aansprakelijk gesteld voor de schade.

Taxateurs
Tussen partijen ontstaat vervolgens een discussie over het tarrapercentage. De taxateur die in opdracht van de verkoper zijn onderzoek doet beoordeelt de uien die zich nog bij de verkoper in de loods bevinden. Het gemiddeld percentage tarra daarvan bepaalt hij op circa 18%. De  taxateur namens koper stelt het tarrapercentage vast van de uien die zich nog bij de koper bevinden en komt uit op bijna 30%. Beide partijen verkopen vervolgens de zich bij hen bevindende uien tegen een veel lagere prijs, om zo toch hun schade nog enigszins te beperken.

Beslissing
De Arbitragecommissie overweegt allereerst dat de koper niet terstond na ontvangst van de eerste vracht uien verkoper heeft bericht dat hij de afname zou weigeren. De AVZ stelt wel nadrukkelijk deze eis. De koper heeft daarom niet aan zijn contractuele verplichting in dit verband voldaan.
Daar komt bij dat de koper ook tekort geschoten door de verkoper niet in de gelegenheid te stellen het percentage tarra terug te brengen. Bovendien is het de Arbitragecommissie uit eigen wetenschap bekend dat het branchegebruik is dat telers steeds in de gelegenheid zijn een te hoog percentage tarra terug te brengen.
De Arbitragecommissie keurt vervolgens het taxatierapport van de koper af, omdat daarin het vastgestelde tarrapercentage niet goed is onderbouwd. De Arbitragecommissie berekent vervolgens op basis van het taxatierapport van de verkoper de schade die koper aan de verkoper dient te vergoeden. Na een complexe berekening waarin ook rekening is gehouden met de korting wegens het tarrapercentage, stelt de commissie de schade uiteindelijk vast op ruim € 27.000,–. De koper wordt veroordeeld om deze schade en de proceskosten aan de verkoper te vergoeden. Het vonnis is bindend voor beide partijen. Hoger beroep is niet mogelijk.

Conclusie
Uit deze uitspraak blijkt dat de afnemer zorgvuldig te werk moet gaan om de uien te mogen afkeuren. Daarbij is niet alleen de overeenkomst bepalend, maar kunnen ook, zoals hier, de algemene voorwaarden van belang zijn. Bovendien is de Arbitragecommissie goed bekend met de gebruiken in de branche en neemt zij deze ook mee in haar overwegingen.

“In aanvulling op deze uitspraak wijs ik er nog op dat in 2019 de AVZ gewijzigd zijn en de arbitrage over dit soort geschillen inmiddels behandeld wordt door het Instituut voor Agrarisch Recht in Wageningen. “

Mr. Y. van der Horst